drs. L.W. Verhoef
registeraccountant
Kersengaard 13
3962 JR Wijk bij Duurstede
Wijk bij Duurstede, 12 maart 2002
Gemeenteraad van
Gemeente Tiel
Postbus 6325
4000 HH Tiel
Betreft: Jaarrekening
2000
Mijn brief d.d. 24 oktober
2001
Uw brief d.d. 5 maart
2002
Geachte Raad,
Met mijn brief van 24 oktober 2001 deed ik u
enige opmerkingen toekomen betreffende de kwaliteit, i.c. de onbetrouwbaarheid,
van uw jaarrekening 2000. De jaarrekening is onbetrouwbaar, omdat deze geen
betrouwbaar beeld geeft van de reserves, de vaste activa en de verplichtingen,
en geen betrouwbaar beeld geeft van de baten en de lasten en het saldo daarvan.
De jaarrekening voldoet (dus) ook niet aan belangrijke wettelijk daaraan
gestelde eisen.
In mijn brief gaf ik onder andere aan dat het
saldo van de baten en lasten over 2000 niet ƒ 2,0 miljoen is, waarmee de
rekening eindigt, maar volgens de jaarrekening in werkelijkheid ƒ 49,4 miljoen.
Dit is het gevolg van het feit dat circa ƒ 47 miljoen aan baten en lasten niet
in de rekening zijn opgenomen. Niet alleen dat u uzelf hierdoor een verkeerd
beeld voorhoudt van de financiële positie van Tiel, u doet dat ook, en dat is
vele malen erger, aan de burgers aan wie u rekening en verantwoording moet
afleggen.
Met brief van 5 maart jl. reageerde uw College
van Burgemeester & Wethouders namens u op mijn
opmerkingen.
Met verbazing heb ik kennis genomen van de
reactie van Burgemeester & Wethouders. De reactie komt er kort gezegd op
neer dat Burgemeester & Wethouders van mening zijn dat, omdat een accountant
een goedkeurende verklaring bij uw jaarrekening heeft gegeven en omdat ook
andere gemeenten op grote schaal baten en lasten buiten de rekening en daarmee
buiten zicht laten, uw jaarrekening dus betrouwbaar is, wèl een betrouwbaar
beeld geeft van de financiële positie en wèl een betrouwbaar beeld geeft van de
baten en de lasten en het saldo daarvan. Een merkwaardige
redenering.
Ik (en naar ik aanneem ik niet alleen) vind een
jaarrekening (respectievelijk begroting) onbetrouwbaar
als:
-
in
de rekening van baten en lasten baten en lasten
ontbreken
-
het
saldo van de rekening van baten en lasten niet het saldo is van àlle baten en
lasten
-
vaste activa niet aan de debetzijde van de balans maar als aftrekpost op
een passiefpost, i.c. het eigen vermogen, zijn verwerkt
-
afschrijvingslasten ontbreken
-
rentelasten zijn opgenomen over niet bestaande
schulden
-
onder de lasten fictieve kostenposten voorkomen
-
onder de opbrengsten fictieve baten voorkomen
-
verplichtingen als reserve worden gepresenteerd
-
verplichtingen worden opgevoerd die in het geheel geen verplichtingen
zijn
-
wèl
bestaande verplichtingen ontbreken
-
belangrijke toelichting op de reserves en de voorzieningen die nodig is
om de cijfers goed te kunnen interpreteren, ontbreekt
-
de
jaarrekening überhaupt niet in staat stelt een beeld te vormen van de financiële
positie, van de baten en de lasten en het saldo
daarvan.
Ik vind een jaarrekening (respectievelijk
begroting) niet voldoen aan de Comptabiliteitsvoorschriften
als:
-
baten en lasten buiten de rekening worden gelaten en buiten
de rekening om rechtstreeks worden toegevoegd aan, respectievelijk in mindering
worden gebracht op het eigen vermogen, terwijl artikel 27 uitdrukkelijk
voorschrijft dat alle baten en alle lasten in de rekening
moeten worden opgenomen
-
het
saldo van de rekening niet het saldo van alle baten en lasten is, terwijl
artikel 27 voorschrijft dat het saldo van de rekening het saldo van alle
baten en alle lasten moet zijn
-
de
jaarrekening (om hiervòòr genoemde redenen) onbetrouwbaar is, terwijl artikel 27
voorschrijft dat de rekening een betrouwbaar beeld moet geven van de baten en de
lasten en het saldo daarvan, artikel 33 voorschrijft dat de balans een
betrouwbaar en duidelijk beeld moet geven van de financiële positie, en artikel
3 voorschrijft dat de jaarrekening zodanig inzicht moet verstrekken dat een
verantwoord oordeel kan worden gevormd over de financiële positie en over de
baten en de lasten
-
(artikelen 3 en 9 zeggen hetzelfde van de
begroting)
-
sommige baten en lasten volgens het "kasstelsel" zijn bepaald en
gepresenteerd, terwijl artikel 4 voorschrijft dat de jaarrekening en de
begroting volgens het "stelsel van baten en lasten" moeten worden
opgemaakt
-
belangrijke toelichtingen bij de reserves ontbreken, terwijl artikel 49
voorschrijft dat alle reserves moeten worden toegelicht en
gespecificeerd
-
belangrijke toelichtingen bij de voorzieningen ontbreken, terwijl artikel
52 voorschrijft dat alle voorzieningenen moeten worden toegelicht en
gespecificeerd.
Uw jaarrekening (en begroting?) is flagrant in
strijd met al deze bepalingen!
Overigens, een jaarrekening (en begroting) moet
allereerst een betrouwbaar document zijn. Of die jaarrekening ook nog wel of
niet voldoet aan toevallige wettelijke bepalingen als de zogenoemde
Comptabiliteitsvoorschriften, is van veel minder belang. Wat heb je aan een
koortsthermometer die wèl voldoet aan zogenoemde Comptabiliteitsvoorschriften
maar de verkeerde temperatuur aangeeft? Het zou volstrekt onverantwoord zijn bij
een doodzieke patiënt daarmee de temperatuur op te nemen! Wat heb je aan een
kompas dat wèl voldoet aan de Comptabiliteitsvoorschriften maar de verkeerde
richting aangeeft? Het zou volstrekt onverantwoord zijn daarmee een vliegtuig of
schip te besturen! Wat heb je aan een jaarrekening of een begroting die wèl
voldoet aan de Comptabiliteitsvoorschriften maar een geheel verkeerd beeld geeft
van de financiële positie, van de baten en de lasten en van het saldo daarvan?
Het zou volstrekt onverantwoord zijn daarmee een gemeente of provincie te
besturen en daarmee rekening en verantwoording af te
leggen!
Opvallend is dat de reactie van Burgemeester
& Wethouders nergens ontkent dat de jaarrekening een onbetrouwbaar beeld
geeft van de financiële positie en van de baten en de lasten en het saldo
daarvan!
Over de praktijk van veel gemeenten,
waarbij u dus blijkbaar ook hoort, om grote bedragen aan baten en lasten buiten
beeld te houden, heeft u onlangs kunnen lezen in Vrij Nederland van 2
maart 2002.
Wat de goedkeurende accountantsverklaring
betreft: uw accountant zou niet de eerste zijn die ten onrechte een goedkeurende
verklaring aan een jaarrekening heeft gehecht.
Ik heb inmiddels tegen uw accountant een klacht
neergelegd bij de Raad van Tucht voor Accountants.
Ik raad u aan met bovenstaande reactie mijn brief
van 24 oktober 2001 (opnieuw) te lezen en daaruit als zichzelf verantwoordelijk
voelend bestuur de passende consequenties te trekken.
Het heeft alles te maken met
"integriteit van het openbaar bestuur"!!
Uw reactie te vernemen stel ik op
prijs.
Met vriendelijke groet en
hoogachting,
L.W. Verhoef