drs. L.W. Verhoef
registeraccountant
Kersengaard 13
3962 JR Wijk bij Duurstede
Wijk bij Duurstede, 23 september 2011
De gemeenteraad van
gemeente Uitgeest
Postbus 7
1910 AA Uitgeest
Betreft: Jaarrekening
2010 van gemeente Uitgeest
Geachte Raad,
Voor u als gemeenteraad
is de jaarrekening van uw gemeente een belangrijk document: hiermee
legt het college van burgemeester en wethouders rekening en
verantwoording aan u af over het gevoerde (financiële) beheer en
verder is de jaarrekening voor u een belangrijk toetsingsmiddel voor
de betrouwbaarheid van de begrotingen. Op basis van deze
jaarrekeningen en begrotingen beslist u over de hoogte van de
gemeentelijke belastingen en over het wel of niet doorgaan van
belangrijke activiteiten. Ook voor de (geïnteresseerde) burgers is
de jaarrekening een belangrijk document: d.m.v. de jaarrekening legt
het gemeentebestuur al dan niet met uw instemming aan de burgers
rekening en verantwoording af over de besteding van de
belastinggelden en het gevoerde (financiële) beheer. Het is dus erg
belangrijk dat de jaarrekening en de begroting betrouwbaar zijn.
Ik doe al enige jaren
onderzoek naar jaarrekeningen van gemeenten en provincies. Mijn
conclusie is dat de jaarrekeningen van veel gemeenten en provincies
onbetrouwbaar en dus misleidend zijn. Ondanks de goedkeurende
accountantsverklaringen daarbij die het tegendeel beweren.
Veelal geldt dat voor de
presentatie van de baten en de lasten en het saldo daarvan. Het geldt
veelal ook voor de presentatie van de financiële positie.
Het geldt ook voor de
jaarrekening 2010 van gemeente Uitgeest.
De rekening van baten en
lasten over 2010 sluit met een voordelig saldo van opbrengsten en
kosten van € 0,2 miljoen. In werkelijkheid leed de gemeente een
verlies van € 0,2 miljoen
(info). Er wordt dus € 0,4 miljoen verzwegen.
En al eerder:
De rekening van baten en
lasten over 2004 sloot met een voordelig saldo van € 0,1 miljoen.
Het werkelijke saldo was nadelig € 2,4 miljoen. Er werd dus € 2,5
miljoen verzwegen.
De rekening van baten en
lasten over 2005 sloot met een voordelig saldo van € 0,6 miljoen.
Het werkelijke saldo was nadelig € 1,0 miljoen. Er werd dus € 1,6
miljoen verzwegen.
De rekening van baten en
lasten over 2006 sloot met een voordelig saldo van € 0,1 miljoen.
Het werkelijke saldo was nadelig € 0,4 miljoen. Er werd dus € 0,5
miljoen verzwegen.
De rekening van baten en
lasten over 2007 sloot met een voordelig saldo van € 4,8 miljoen.
In werkelijkheid hield de gemeente "slechts" € 3,9
miljoen over. Er werd dus € 0,9 miljoen verzwegen.
De rekening van baten en
lasten over 2008 sloot met een voordelig saldo van € 0,5 miljoen.
In werkelijkheid leed de gemeente een verlies van € 0,3 miljoen. Er
werd dus € 0,8 miljoen verzwegen.
De rekening van baten en
lasten over 2009 sloot met een voordelig saldo van € 0,3 miljoen.
In werkelijkheid leed de gemeente een verlies van € 0,7 miljoen. Er
werd dus € 1,0 miljoen verzwegen.
Samenvattend:
Over de periode 2004-2010
werd een voordelig saldo van opbrengsten en kosten gepresenteerd van
€ 6,6 miljoen. In werkelijkheid leed de gemeente in deze periode
een verlies van € 1,1 miljoen. Een verschil derhalve van €
7,7 miljoen.
Bovenstaande cijfers
krijgen reliëf als men bedenkt dat de opbrengst van de
Onroerendezaakbelasting in 2010 een bedrag was van € 1,7 miljoen.
Ook de weergave van de
financiële positie is verre van juist. In de balans bijvoorbeeld
komen onder de verplichtingen bedragen voor die in het geheel geen
verplichtingen zijn, en anderzijds ontbreken wèl bestaande
verplichtingen. Het betekent ook dat de hiermee samenhangende kosten
(zoals personeelskosten, verschillende onderhoudskosten) verkeerd in
de rekening zijn opgenomen. Aan de jaarrekening zelf is dus wèl te
ontlenen dat het saldo van de baten en de lasten niet het
gesuggereerde bedrag van € 0,2 miljoen is, maar stelt niet in staat
te zien wat dan het saldo van de baten en de lasten wèl is.
Wat als saldo van baten
en lasten wordt gepresenteerd, is niet het werkelijke saldo,
verschillende baten en lasten worden verkeerd gepresenteerd, en wat
als financiële positie wordt gepresenteerd, is niet de werkelijke
financiële positie. Dat betekent dat de jaarrekening totaal
onbruikbaar is als verantwoordings- en sturingsinstrument en dus
alleen maar bruikbaar is in de openhaard.
In de jaarrekening en het
jaarverslag 2010 komt ook heel veel onzin voor, bijvoorbeeld waar het
gaat over reserves, over voorzieningen, over zoiets als een
"programmarekening" (zoiets heet in gangbaar Nederlands een
rekening van baten en lasten of een winst-en-verliesrekening), over
paragrafen die geen paragrafen zijn, over zoiets als
"weerstandsvermogen" en "weerstandscapaciteit"
met zelfs een berekening van de nonsens, over treasury, over zoiets
als "investeringen met een economisch nut" en
"investeringen met een maatschappelijk nut", en een
onzinnige bijlage over zoiets als "SISA". Dit soort onzin
zet alleen maar de lezer op het verkeerde been en leidt af van waar
het werkelijk over zou moeten gaan.
Overigens adviseer ik u
sterk tot het opheffen van alle reserves, deze samen te voegen tot
één Algemene reserve, en alle baten en alle lasten op te nemen in
waar ze thuishoren, namelijk in de begroting respectievelijk in de
rekening van baten en lasten. Dat zal het inzicht in waar het echt
over moet gaan, aanmerkelijk verbeteren.
U werd om instemming
gevraagd met een bestemming/besteding van een voordelig saldo van €
0,2 miljoen. Echter, bij gebrek aan een voordelig saldo valt er niets
te bestemmen/besteden!
U leest er heel veel meer
over op de website
www.leoverhoef.nl,
te beginnen met: "Boekhoudfraude bij gemeenten en provincies
schering en inslag". Op de website treft u mijn bevindingen over
de jaarrekeningen van Uitgeest aan in de lijst "Uw gemeente en
provincie". Deze brief en mijn eerdere correspondentie met u als
gemeenteraad over de misleidende jaarrekeningen treft u aan in
"Dossier: Uitgeest".
Volgens BBV artikel 3
moeten de jaarstukken met name voor gemeenteraadsleden goed te
begrijpen zijn. U kunt het beste zelf beoordelen of aan deze eis is
voldaan. Volgens uw accountant heeft u hem gezegd dat u het allemaal
prima begrijpt. Hoe kan hij anders beweren dat u de jaarrekening goed
begrijpt?
Graag was ik u van
dienst.
Met vriendelijke groet en
hoogachting,
L.W. Verhoef