drs. L.W. Verhoef
registeraccountant
Kersengaard 13
3962 JR Wijk bij Duurstede
Wijk bij Duurstede, 30 juni 2011
De gemeenteraad van
gemeente Zuidplas
Postbus 100
2910 AC Nieuwerkerk aan de
IJssel
Betreft:
Jaarrekening 2010 van gemeente Zuidplas
Geachte Raad,
Voor u als gemeenteraad is de
jaarrekening van uw gemeente een belangrijk document: hiermee legt
het college van burgemeester en wethouders rekening en verantwoording
aan u af over het gevoerde (financiële) beheer en verder is de
jaarrekening voor u een belangrijk toetsingsmiddel voor de
betrouwbaarheid van de begrotingen. Op basis van deze jaarrekeningen
en begrotingen beslist u over de hoogte van de gemeentelijke
belastingen en over het wel of niet doorgaan van belangrijke
activiteiten. Ook voor de (geïnteresseerde) burgers is de
jaarrekening een belangrijk document: d.m.v. de jaarrekening legt het
gemeentebestuur al dan niet met uw instemming aan de burgers rekening
en verantwoording af over de besteding van de belastinggelden en het
gevoerde (financiële) beheer. Het is dus erg belangrijk dat de
jaarrekening en de begroting betrouwbaar zijn.
Ik doe al enige jaren onderzoek
naar jaarrekeningen van gemeenten en provincies. Mijn conclusie is
dat de jaarrekeningen van veel gemeenten en provincies onbetrouwbaar
en dus misleidend zijn. Ondanks de goedkeurende
accountantsverklaringen daarbij die het tegendeel beweren.
Veelal geldt dat voor de
presentatie van de baten en de lasten en het saldo daarvan. Het geldt
veelal ook voor de presentatie van de financiële positie.
Het geldt ook voor de
jaarrekening 2010 van gemeente Zuidplas.
De rekening van baten en lasten
over 2010 sluit met een nadelig saldo van opbrengsten en kosten van €
3,0 miljoen. In werkelijkheid hield de gemeente € 1,2 miljoen over.
Er wordt dus € 4,2 miljoen verzwegen.
Bovenstaande cijfers krijgen
reliëf als men bedenkt dat de opbrengst van de
Onroerendezaakbelasting in 2010 een bedrag was van € 6,9 miljoen.
Die had dus lager kunnen zijn.
Het werkelijke saldo van de
baten en de lasten laat zich afleiden uit de toename of afname van
het eigen vermogen. Volgens de balans bedraagt het eigen vermogen per
31.12.2010 € 79.963.000 en per 01.01.2010 € 78.722.000. Er is dus
sprake van een toename van het eigen vermogen in 2010 van €
1.241.000. Dit is dus het werkelijke saldo van de baten en de lasten,
d.w.z. een voordelig saldo van baten en lasten van (afgerond) € 1,2
miljoen.
Ook de weergave van de
financiële positie is verre van juist. In de balans bijvoorbeeld
komen onder de verplichtingen bedragen voor die in het geheel geen
verplichtingen zijn, en anderzijds ontbreken wèl bestaande
verplichtingen. Het betekent ook dat de hiermee samenhangende kosten
(zoals personeelskosten, verschillende onderhoudskosten) verkeerd in
de rekening zijn opgenomen. Aan de jaarrekening zelf is dus wèl te
ontlenen dat het saldo van de baten en de lasten niet het
gesuggereerde (negatieve) bedrag van € 3,0 miljoen is, maar stelt
niet in staat te zien wat dan het saldo van de baten en de lasten wèl
is.
Wat als saldo van baten en
lasten wordt gepresenteerd, is niet het werkelijke saldo,
verschillende baten en lasten worden verkeerd gepresenteerd, en wat
als financiële positie wordt gepresenteerd, is niet de werkelijke
financiële positie. Dat betekent dat de jaarrekening totaal
onbruikbaar is als verantwoordings- en sturingsinstrument en dus
alleen maar bruikbaar is in de openhaard.
In de jaarrekening en het
jaarverslag 2010 komt ook heel veel onzin voor, bijvoorbeeld waar het
gaat over reserves, over voorzieningen, over een "resultaat"
dat het resultaat niet is, en een "resultaat voor bestemming"
en een "resultaat na bestemming" (er is maar één
resultaat en dat is het resultaat, i.c. het saldo van de baten en de
lasten), over zoiets als een "programmarekening" (zoiets
heet in gangbaar Nederlands een rekening van baten en lasten of een
winst-en-verliesrekening), over paragrafen die geen paragrafen zijn,
over zoiets als "weerstandsvermogen" en
"weerstandscapaciteit" met zelfs een berekening van de
nonsens, over zoiets als "arbeidskosten gerelateerde
verplichtingen", over "uitzettingen" met een of andere
"rentetypische looptijd", over een of ander niet relevant
"EMU-saldo", over treasury, over zoiets als "investeringen
met een economisch nut" en "investeringen in de openbare
ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut", en een
onzinnige bijlage over zoiets als "SISA". Dit soort onzin
zet alleen maar de lezer op het verkeerde been en leidt af van waar
het werkelijk over zou moeten gaan.
Overigens adviseer ik u sterk
tot het opheffen van alle reserves, deze samen te voegen tot één
Algemene reserve, en alle baten en alle lasten op te nemen in waar ze
thuishoren, namelijk in de begroting respectievelijk in de rekening
van baten en lasten. Dat zal het inzicht in waar het echt over moet
gaan, aanmerkelijk verbeteren.
U leest er heel veel meer over
op de website www.leoverhoef.nl,
te beginnen met: "Boekhoudfraude bij gemeenten en provincies
schering en inslag". Op de website treft u mijn bevindingen over
de jaarrekeningen van Zuidplas aan in de lijst "Uw gemeente en
provincie". Deze brief treft u aan in "Dossier: Zuidplas".
Volgens BBV artikel 3 moeten de
jaarstukken met name voor gemeenteraadsleden goed te begrijpen zijn.
U kunt het beste zelf beoordelen of aan deze eis is voldaan. Volgens
uw accountant heeft u hem gezegd dat u het allemaal prima begrijpt.
Hoe kan hij anders beweren dat u de jaarrekening goed begrijpt?
Graag was ik u van dienst.
Met vriendelijke groet en
hoogachting,
L.W. Verhoef